Louis Pasteur zei meer dan een eeuw geleden: “Zuurstof is de grootste vijand van wijn, maar het is zuurstof die wijn maakt en het is door zijn invloed dat die veroudert”.
De kennis van de mechanismen waarmee zuurstof in wisselwerking staat met wijnverbindingen is sindsdien verder verbeterd. Wetende dat zuurstof een zeer belangrijke rol speelt bij de stabilisatie van de rode kleur en bij de ontwikkeling van de aromatische tonen van de wijn, hangt succes af van kennis en vervolgens beheersing van de dosering. Bij te veel zuurstof dreigen oxidatieverschijnselen op te treden. Bij te weinig zuurstof zijn dit reductie-anomalieën, die er waarschijnlijk voor zorgen dat zwavelhoudende verbindingen een rotte eiergeur ontwikkelen. Deze defecten zijn, na het kurken,de belangrijkste degradaties die de wijn kan hebben.
In ieder geval is het van het grootste belang om de exacte O2-concentratie in de wijn te kennen. Vooral omdat de dosering of consumptie van zwaveldioxide (conserveermiddel en antioxidant) sterk afhankelijk is van de hoeveelheid Opgelost zuurstof. Het bepalen van de O2 voor het bottelen vergemakkelijkt dus de juiste dosering van SO2. Idealiter wordt de bottelfase uitgevoerd met 0,2-0,5 mg/l Opgelost zuurstof.
Zuurstoftoevoegingen kunnen plaatsvinden tijdens de productie en tenslotte in de fles, afhankelijk van de kwaliteit van de kurk. De nieuwste technologische ontwikkelingen maken het nu mogelijk om zuurstof in de verschillende stadia van de wijnbereiding te meten, waardoor echt kwaliteitsmanagement mogelijk is.
Dankzij digitale optische techniek, heeft de meting van de Opgelost zuurstofconcentratie een grondige transformatie ondergaan: eenvoudiger, veiliger, betrouwbaarder dan ooit.
Het grote voordeel is het geringe onderhoud dat het vereist: geen verbruiksartikel, geen onderdeel (membraan) dat vervangen moet worden, geen zuurstofverbruik bij het meten, geen stroming en beweging nodig om de meting uit te voeren. Geen voorbereiding meer, geen conditionering van de sonde, geen voorzorgsmaatregelen van de meetprocedure! De optische sonde zorgt binnen enkele seconden voor nauwkeurige meetresultaten, ongeacht het meetpunt: in het vat, in de tank of direct in de fles. Of het nu in rood, rosé of wit is, geen enkel bestanddeel van de wijn, noch de aanwezigheid van troebelheid heeft invloed op de gemeten waarde. Tot slot, om de sensor schoon te maken is slechts een klein veegje met een spons voldoende.
De HI764113 optische sonde is gebaseerd op het uitdoven van de luminescentie van een zuurstofgevoelige luminofoor. Het meetprincipe omvat inert platina fosfor waarvan de luminescentie wordt geactiveerd door een blauwe led (zogenaamde excitatiediode) en een rode led die als referentie-element dient. De puls van blauw licht van de blauwe led activeert luminescentie en de elektronen in de luminofoor stijgen sterk in energieniveau, dat vervolgens binnen microseconden weer daalt en de verloren energie als rood licht uitzendt.
Zuurstofmoleculen die in contact komen met de luminofoor absorberen energie van elektronen, waardoor de intensiteit en duur van het uitgezonden rode licht wordt verminderd.
Dit uitstervingsfenomeen wordt gemeten door de fotodetector en vervolgens met de rode referentie-led omgezet in Opgelost zuurstofconcentraties. Hoe sneller de extinctie, hoe hoger de concentratie Opgelost zuurstof. De meting van zuurstof door luminescentie is daarom een fysieke meting op basis van een tijdmeting.